[Jaap]Mijn ervaringen met traden

[Jos]

Jaap,

Ik zal even iets vertellen over mijn ervaringen met traden.(dit wordt een lang stukje dus even apparte thread).

Mijn situatie is anders dan die van de gemiddelde forumbezoeker hier. Ik 25, dus nog vrij jong. Ik hou me nu een jaar of 3 bezig met traden. Als trader heb ik als voordeel dat ik bijna geen financiele verplichtingen heb, heel makkelijk zuinig kan leven en erg veel vrijheid heb. Zo rijdt ik nog steeds vrolijk in m'n auto die ik 4 jaar geleden voor 800 gulden heb gekocht en ben ik echt niet van plan om een andere te kopen. Omdat ik geen kinderen, schulden of vriendin heb kan ik makkelijker opereren.

Met het hele Trading Systeem gebeuren kwam ik in aanraking toen ik begin 1999 in een archief tijdschriften iets aan het zoeken was en ik een artikel in Elsevier(geloof ik), van een paar computerdeskundigen(Dolmans & Co) die de computer elke dag de posities lieten doorrekenen. Ik vond dit interessant, ik studeerde Hogere Informatica, en als deze computerdeskundigen dat konden, kon ik het ook.

Later kreeg ik de demo en demoboekje van Trader(ook zo'n product van Dolmans "B.V.") in m'n handen gedrukt van iemand(mei 1999). Dus ik daar flink mee spelen(je kon er alleen niet zoveel mee; demo). Het boekje gaf een inleiding(verhaaltje KLM), en iets over Trading Systeem(Moving Averages).

Terug naar jouw reactie. Je zegt dat je in de Volkskrant hebt gelezen dat Schreiber +20%(ik +9%) tot nu toe heeft gedaan. Schreiber weet wel beter, want hij weet erg goed dat particulieren erg geinteresseerd zijn in rendement. Schreiber(en alle andere traders) zelf is waarschijnlijk meer geinteresseerd in Risico. Risico is toch echt veel belangrijker dan rendement. Want Schreiber kan wel +20% doen maar hij verteld er niet bij hoeveel risico hij heeft gelopen. ?Misschien heeft hij tussen Januari en Maart wel 10 keer zijn inleg verloren(leverage) voordat hij op die +20% uitkwam(waarschijnlijk niet omdat dit soort mensen risico in de gaten houden).

Zo sta ik nu wel vrolijk +9%, maar heb tussen januari 2002 en vandaag een maximum drawdown gehad van 11-12%(maximumdrawdown: verlies als je op hoogste punt was ingestapt en volgend laagste punt was uitgestapt). Die 11-12% valt trouwens wel mee als je dit vergelijkt met de Robecootjes van deze wereld en trouwens er zijn maar weinig fondsen die YTD 9% hebben gehaald tegen dit risico. Je kunt dus zeggen dat ik door 11% risico te lopen, 9% rendement heb gemaakt, oftewel voor elk 1% risico is 0.82% rendement teruggekomen.

Ik handel alleen in de US. In Europa zijn de transactiekosten veel te hoog en de informatievoorziening is daar m.i. beter. Ik handel alleen in aandelen en aandelen afgeleide producten(indexen en recentelijk trackers(ETF), etc.). Ik doe niet aan futures omdat ik dit niet in mijn risico-profiel vind passen. Ik ken zowiezo niet alle ins-en-outs van Futures(maar moet binnenkort wel vanwege m'n werk) dus begin ik er zowiezo niet aan. Zouden sommige particulieren die kortlopende opties kopen ook eens moeten doen(realizeren zich vaak niet dat de tijdverwachtingswaarde er snel uitloopt).

Ik weet niet of een systeem maken erg moeilijk is. In verschillende blaadjes worden wel kant en klare systemen beschreven die je dan b.v. kunt programmeren in Metastock of ?Vestics. Daar kun je dan mee beginnen. Het systeem moet wel voldoen aan je risico-profiel. Zo heb ik een grote hekel aan grote verliezen en al helemaal aan schulden. Ik heb dus baat bij een redelijk consistent systeem met goed moneymanagment. Als je een systeem hebt dat niet voldoet aan je risico-profiel is voor je bijna onmogelijk om het te traden. Daarom heeft het ook geen enkele zin om een commercieel Trading Systeem Plugin of programma te kopen, omdat het maar de vraag is of het aan je profiel voldoet.

Volgens een Trading Systeem handelen is erg makkelijk.Gewoon doen wat het systeem zegt. Nu heb ik als Software Engineer een voordeel dat ik hiervoor zelf een aantal programma's heb gemaakt die hierbij ondersteunen. Ik denk dat dit me 2 minuten per dag kost. Ik handel altijd 45 seconden voor de slot de beurs(21:59:15 - wel zorgen dat je klok goed gesynct is op dat moment de mijne wil vooruit lopen). Het 45 seconden window is genoeg om een positie te sluiten en/of openen. Ik streef erna zo dicht mogelijk bij de slotkoers van het fonds te zitten. ?Trouwens mijn systeem gebruikt de laatste realtime koers die binnenkwam voor 21:59:15 als slotkoers en rekent of er handelingen nodig zijn. Mijn systeem houdt posities gemiddeld een dag of 8 aan. Order Entry gaat nu nog handmatig maar de broker waar ik handel heeft een interface zodat geautomatiseerd posities kunnen worden geopend/gesloten(ik zat met een paar technische problemen).

En dan nu de meest gemaakte fouten bij het maken van een tradingsysteem. ?Ten eerste is dit koersen waartegen je niet kunt handelen. Je kunt niet handelen tegen de slotkoers of openingskoers, maar wel proberen dit te zo dicht mogelijk te benaderen. Bepaalde producten gaan met een bepaalde minimumwaarde op en neer. Stel dat iedere tick omhoog/omlaag minimaal 5(cent/dollar/etc) is, dan kan jouw systeem wel bij 33.33 triggeren, maar dan koop je dus voor 33.30 of 33.35( of 333 wordt 330/335). En dan kun je dus alles wel mooi backtesten, maar dan verlies je hierdoor een hoop.

Transactiekosten "vergeten" is ook erg populair bij backtesten. Je kunt dit wel op 0 stellen, maar bij Alex verlies op iedere aandelentrade toch echt minimaal 20 euro. Als je via Alex op de US handelt zelfs minimaal $60. Een oplossing is dus uitsluitend in de US bij een goedkope broker te handelen,b.v.Interactive Brokers maar dan moet je kosten toch meerekenen.

Optimizing is ook zoiets moois. Vroeger deed ik dit heel veel over heel veel waarden(enkele tienduizenden), nu doe ik het ook nog wel maar een stuk minder. Een goed Trading Systeem moet met veel mogelijke verschillende waarden met iets redelijks terugkomen. Als alle combinaties op 1 na erg slecht zijn, ben je verkeerd bezig. Het moet ook aardig werken op meerdere fondsen e.d.(b.v. verschillende indexen).

Ik hoop dat je hier want aan hebt. Als je nog vragen hebt stuur maar een berichtje.

Jos

[acp010107]

Beste Jos,
N.a.v. jouw verhaal wilde ik je graag een paar vragen stellen:
1. je probeert zo dicht mogelijk bij de slotkoers te komen. Wat is daarvan de achterliggende gedachte ?
2. op grond waarvan selecteer jij de aandelen waarin je wilt handelen
3. het moment waarop je gaat handelen (long/short entry) ?
4. en op grond waarvan stap je uit (long/short exit) ?
4. bij welke broker zit jij in amerika
Bij voorbaat dank voor je antwoorden,
Aad C. Pronk

[jaaphollander]

Hallo Jos,

Hartelijk dan kvoor je uitgebreide antwoord.
Ik begrijp uit je verhaal, dat als je je tradingsysteem eenmaal hetbt ontwikkeld, dat je dan met een paar uur per week een heel eind kan komen...

Nogmaals dank voor je reactie!

Jaap Hollander

[Jos]

Hoi Aad,

Hierbij want antwoorden op je vragen. Ik hoor het wel als je nog vragen hebt.

-
1. je probeert zo dicht mogelijk bij de slotkoers te komen. Wat is daarvan de achterliggende gedachte ?
-

Mijn Handelssysteem is gemaakt/gebacktest kortom afgestemd op handelen met slotkoersen. Je kunt natuurlijk ook met open koersen werken, dus dan moet je zo snel mogelijk na 15:30 een positie openen/sluiten en je handelssysteem daarop afstemmen.
Maar mijn idee is dat dit heel moeilijk omdat de prijzen bij opening heftig op en neer kunnen gaan n.a.v. slecht/goed nieuws 's nachts/voorbeurs. Dit kan natuurlijk ook een kwartier voor slot plaatsvinden maar lijkt me minder aannemelijk(ik heb het nooit onderzocht overigens). Daarnaast komt dat de openingsuur bekend staat om het particulieruurtje en dat ik om 15:30 moet werken en dus zowiezo geen posities kan openen/sluiten en net voor 22:00 wel.


-
2. op grond waarvan selecteer jij de aandelen waarin je wilt handelen
-


Wat natuurlijk belangrijk is is volatiliteit(bewegelijkheid). Dus de koers moet lekker flink op en neer gaan. Een geldmarktfonds dat een half jaar op een bepaalde koers staat en daarna 10 cent omhoog gaat is voor een trader niet echt interessant. De fondsen moeten ook liquide zijn. Je kunt natuurlijk gaan traden in het aandeel Porselyne Fles(van Delfs blauw), maar omdat hier nauwelijks handel in is verziek je je eigen koers omdat er b.v. geen verkopers/kopers zijn voor die 500 aandelen van je willen leveren/kopen.

---
3. het moment waarop je gaat handelen (long/short entry) ?
---

Je kunt het beste zelf wat experimenteren en zo wat ervaring op doen met tradingsystemen. Op de beleggerssite IEX wordt b.v. gesproken over de EB-Indicator op de AEX. Dit is een 26 daags Simple Moving Average(MA), gecombineerd met een 10 daags Exponentieel gemiddelde(Exponential Moving Average). Bij kruising ga je long of short. Ik zou zeggen: maak het even in Vestics Vesticode Designer en testen maar. Ik heb deze niet getest want Europese markt interesseert me niet zo, maar wie weet werkt het wel aardig. Ik bedoel:zo ben ik ook begonnen: gewoon een beetje uitproberen van andermans ideetjes.

---
4. en op grond waarvan stap je uit (long/short exit) ?
---

In het bovenstaande EB voorbeeld is dat dus als de 10 daags EMA de 26 daags MA kruist long en indien 26 daagsMA de 10 daags EMA kruist short. Dit is dan trouwens een Reversal System. Je kunt ook een systeem maken dat 'uit de markt is'.

---
4. bij welke broker zit jij in amerika
---

Interactive Brokers. Zie www.interactivebrokers.com, of www.interactivebrokers.co.uk. 100 aandelen kopen/verkopen kost $1. Je moet wel een Market Data Fee van $10/maand betalen.

Succes,

Jos

[Eppo]

Beste Jos, jouw ervaringen met, en adviezen over traden zijn zeer verhelderend en hebben veel informatie verschaft. Dank daarvoor.

Enkele vragen die bij me opkomen zijn:
* bij het plaatsen van orders werk je dan altijd met limieten?
* maak je altijd gebruik van stoploss?
* hoe vaak mislukt een order in geval van limietopdrachten?
* als je bestens orders geeft, hoe groot is dan doorgaans het verschil tussen de koers bij het nemen van de beslissing en de uitvoering ervan?

Vr. gr. Eppo R. Kooi.

[Jos]

Hoi Eppo,

Hierbij wat antwoorden op je vragen.Mocht je nog vragen hebben dan hoor ik ze graag.

--
* bij het plaatsen van orders werk je dan altijd met limieten?
--

Ten eerste oppereer ik alleen in liquide markten b.v. de laatste maanden vooral ETF(Trackers) zoals IWM of QQQ. ?Ik heb overigens geen data-abbonnement. Koersen grab ik gewoon van internet en realtime info heb ik van m'n broker(zuinige Jos in actie). Verder heb ik niet zoveel abonnementen of producten. Alleen Vestics,het blad 'Technical Analyse of Stocks & Commodities', de CD met 20 jaar de electronische Stocks & Commodities(deze CD is wel een aanrader. Wel wat prijzig $400, maar daar staat ongeveer wel alles in wat je van Technische Analyse, Trading Systemen en indicatoren wilt weten) en een paar boeken.Ook nog ooit Metastock gekocht(niet doen: Vestics is beter, maar was voor Vestics uitkwam). Dus daar doe ik het mee. Je kunt wel abonnementen nemen op honderden nieuwsbrieven, dataservices, tools, e.d. maar dat maakt je volgens mij geen betere trader, en je moet het ook nog allemaal terugverdienen.

Terug naar jou vraag: nee ik geef alleen markt orders. Ik moet er namelijk zeker van zijn dan m'n trades uitgevoerd worden. Ik ga me hier later mee bezighouden maar op dit moment vind ik het geen issue omdat marketorders aardig werken.

Ik las pas wel in S&C dat limietorders sneller worden gematched omdat markt orders gebatched worden.

--
* maak je altijd gebruik van stoploss?
--

Ja dat wel.(en helemaal bij shortposities). Of het algemeen gebruik ik hiervoor de MAE(maximale intraday verlies op een positie) of het procentuele verlies van een de slechtste trade uit de backtest over zeg 15 ?jaar.

---
* hoe vaak mislukt een order in geval van limietopdrachten?
---

Niet want ik gebruik geen limietorders. M'n tradingsysteem is er niet voor gemaakt en ik heb het niet voorzien in de automatische interface met Interactive Brokers.

Trouwens is het wel zo dat short gaan in trackers langer duurt(30 seconden ofzo) dan bij aandelen(3 seconden).

---
* als je bestens orders geeft, hoe groot is dan doorgaans het verschil tussen de koers bij het nemen van de beslissing en de uitvoering ervan?
---

Als ik sluit gooi ik alles bestens eruit. Meestal weet ik al een paar minuten voor slot van de beurs wat m'n nieuwe positie wordt(uitgaande dat er dan geen heftige schommelingen meer zijn), dus de order heb ik al handmatig ingevoerd en hoe alleen nog maar op transmit te drukken(gaat straks allemaal volautomatisch). De verschillen in prijzen vallen erg mee. Meestal krijg ik gewoon de bied of laatprijs.

Jos

(Edited by Jos at 11:12 pm op 23,aug. 2002)